มารู้จักเฮนน่ากัน
ผู้ที่เป็นลูกค้าของมะมาเฮิร์บ คงได้ยินและสัมผัสเฮนน่ากันมาแล้ว
หลายท่านคงอยากรู้ว่าหน้าตาของเฮนน่าเป็นอย่างไร มีคุณสมบัติอย่างไร
และบางท่านก็คงเคยได้ข่าวที่ ภญ. วีรวรรณ
แตงแก้ว รองเลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา (อย.)
ได้ออกมาเตือนภัยเกี่ยวกับแบล็กเฮนน่า (Black Henna) หรือบลูเฮนน่า
(Blue Henna) แล้วบางท่านอาจเข้าใจ แต่บางท่านไม่เข้าใจแต่ไว้ใจอาจารย์เล็กที่มอบแต่ของดี
ๆ ให้ ก็เลยไม่สนใจอะไรทั้งนั้น
ดังนั้นควรใช้เวลามาสนใจเฮนน่าซึ่งเป็นสมุนไพรส่วนหนึ่งในการหมักผมของมะมาสักนิด
เพื่อจะได้เข้าใจมะมาได้มากขึ้น
เฮนน่าเป็นพืชสมุนไพรชนิดหนึ่ง
ลักษณะของต้นเฮนน่าเป็นไม้พุ่มใบเขียว ดอกสีขาวกลิ่นหอม
เป็นพืชตระกูลลีทราซี (Lythraceae) หรือตระกูล “เทียน”
มีชื่อทางพฤกษศาตร์ว่า Lawsonia inermis มีชื่อแบบไทยๆ
หลายชื่อ เช่น เทียนขาว เทียนต้น เทียนกิ่ง เทียนไม้ เทียนย้อม เป็นต้น
ส่วนที่ใช้ คือ ใบเพสลาด (ใบไม่อ่อนหรือไม่แก่จนเกินไป) ใช้เป็นสีย้อมผมแบบกึ่งถาวร
ให้สีน้ำตาลเข้มออกแดง เฮนน่ามีสารกลุ่ม naphthoquinone ชื่อ “ลอโซน”
(Lawsone, 2-hydroxy-1, 4-naphthoquinone) ซึ่งมีความปลอดภัย
เนื่องจากสารนี้ สามารถจับกับเคอราติน (สารที่เคลือบเส้นผม)ได้
โดยส่วนใหญ่จะเคลือบอยู่บนเส้นผม จึงไม่ทำลายโครงสร้างของเส้นผม ไม่มีพิษ
ไม่ทำให้ระคายเคือง และไม่มีฤทธิ์ก่อกลายพันธุ์หรือไม่ก่อมะเร็ง เฮนน่าจึงสามารถใช้ได้ดีกับการเคลือบผมขาวโดยไม่ทำร้ายเส้นผม
เฮนน่าจะช่วยย้อมผมขาวให้เปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล
โทนสีที่ได้จะแตกต่างกันไปแล้วแต่สภาพเส้นผมของแต่ละบุคคล นอกจากเฮนน่าจะเปลี่ยนสีผมแล้ว
ยังช่วยปกป้องเส้นผมจากแสงแดด และฝุ่นผงในอากาศได้
เฮนน่าที่เคลือบอยู่บนเส้นผมจะทำให้ผมเป็นสีน้ำตาลแดง เป็นเงางาม มีน้ำหนัก
สปริงตัวได้ดีเป็นธรรมชาติ และแก้ผมแตกปลายไปในตัวด้วย
เมื่อใช้เป็นประจำเฮนน่ายังจะช่วยบำรุงเส้นผมและหนังศีรษะให้มีสุขภาพดีไปพร้อมๆ
กัน
สีที่ได้มาจากผลิตภัณฑ์เฮนน่าแท้ที่ไม่ได้เจือปนสีเคมีย้อมผมจะเป็นสีโทนน้ำตาลเข้มถึงน้ำตาลแดงแล้วแต่สภาพเส้นผมของแต่ละบุคคล
แต่จะกำหนดให้แน่นอนไม่ได้ การจะกำหนดสีให้แน่นอนจำเป็นต้องพึ่งเคมีเท่านั้น
ควรใช้ข้อสังเกตนี้ประกอบการวิเคราะห์ดูว่าผลิตภัณฑ์เฮนน่าใดเป็นสมุนไพรล้วนหรือไม่ใช่
ถึงแม้จะกำหนดสีตายตัวไม่ได้ แต่ก็สามารถเติมสมุนไพรอื่น เช่น อัญชัน กะเม็ง บัวบก
มะขามป้อมลงไปเพื่อที่จะทำให้ได้โทนสีที่แปลกออกไป
ซึ่งมะมาเฮิร์บมีสมุนไพรอื่น ๆ
เติมลงไปเพื่อเปลี่ยนโทนสีและดูแลหนังศีร์ษะไปด้วย
การหมักเฮนน่าทิ้งไว้บนศีรษะเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อให้สารสำคัญตกผลึกและทำหน้าที่ได้สมบูรณ์
ส่วนการจะย้อมผมให้เสร็จเร็วทันใจในเวลาอันสั้นยังคงต้องพึ่งเคมีเท่านั้น
เฮนน่าไม่ทำให้เกิดการระคายเคืองและอาการแพ้
ไม่มีความเป็นพิษที่ผิวหนัง และระบบภายในร่างกาย เฮนน่าใช้สำหรับย้อมผมเท่านั้น
ห้ามใช้กับหนังศีรษะที่เป็นแผล ห้ามใช้ย้อมขนตา ขนคิ้ว หรือ รอบดวงตา
แต่ขณะนี้พบว่ามีการลักลอบเติมสาร p-phenylenediamine (PPD) หรือพีพีดี
ลงในเฮนน่า เพื่อให้มีสีเข้มขึ้น และสีติดทนนาน โดยเรียกกันว่า แบล็กเฮนน่า (Black
Henna) หรือบลูเฮนน่า (Blue Henna) ซึ่งสารดังกล่าวจัดเป็นสารเคมีที่มีความเสี่ยงสูง
อาจก่อให้เกิดอาการแพ้ได้ และที่สำคัญ คือ
ถ้านำไปย้อมขนคิ้วหรือขนตาหากเข้าตาอาจเป็นอันตรายถึงขั้นตาบอดได้
หมายเหตุ
ผลิตภัณฑ์แบล็กเฮนน่ามีสองรูปแบบ
ชนิดแรกเป็นเอนน่าผสมครามหรือครามล้วน ๆ
ครามได้จากพืชซึ่งไม่เป็นอันตรายที่จะใช้ย้อมผมแต่ไม่มีสารเหมือนเฮนน่าที่จะเคลือบอยู่บนเส้นผม
ผลิตภัณฑ์นี้จะมีสีเขียวและกลิ่นเหมือนถั่วเน่า
ถ้าละลายน้ำจะเห็นเป็นฝ้าสีน้ำเงินบนผิว หรือถ้าหยดบนกระดาษจะเห็นเป็นสีน้ำเงิน
ชนิดที่สองคือเฮนน่าที่ผสมสารพีพีดีลงไปที่ อย. ห้ามใช้
จะเห็นเป็นผงสีดำหรือสีน้ำตาล ถ้าผสมกับน้ำจะเป็นสีน้ำตาลหรือสีดำ
มะมาเฮิร์บอุบล
